رژیم غذایی بعد از آندوسکوپی نقش مهمی در فرآیند بهبودی و جلوگیری از مشکلات گوارشی پس از انجام این عمل دارد. پس از انجام این روش از تشخیص، سیستم گوارشی حساس و مستعد تحریک است، بنابراین رعایت یک رژیم غذایی مناسب میتواند به تسریع روند بهبود و کاهش خطر عوارض احتمالی کمک کند.
این رژیم باید شامل غذاهای سبک و آسان هضم باشد و از مصرف مواد غذایی سنگین، چرب یا ادویهدار خودداری شود. علاوه بر این، مصرف مایعات کافی و توجه به نیازهای خاص فرد در هر مرحله از بهبودی از اهمیت بالایی برخوردار است.
در ادامه این مطلب تمامی نکات و برنامه غذایی مناسب را در اختیار شما قرار داده ایم. با ما همراه باشید تا از کاملترین اطلاعات بهره مند شوید.
بعد از آندوسکوپی معده چی بخوریم؟
بعد از آندوسکوپی معده، مهم است که رژیم غذایی شما به گونهای باشد که به بهبودی سریعتر کمک کند و از تحریک یا آسیب به معده جلوگیری نماید. معمولاً توصیه میشود که تا چند ساعت بعد از آندوسکوپی فقط مایعات مصرف کنید و از غذاهای سنگین پرهیز کنید. موارد زیر معمولاً به عنوان گزینههای مناسب پس از آندوسکوپی پیشنهاد میشوند:
1. مایعات
مایعات مانند آب، آب گوشت، چای ملایم بدون کافئین و سوپهای رقیق پیشنهاد می شوند. این مایعات به تسکین معده کمک میکنند.
2. غذاهای نرم و آسان هضم
موادی مانند سیبزمینی آبپز، پوره سیب، ماست ساده به معده فشار نمیآورند و راحتتر هضم میشوند.
3. غذاهای بیادویه و کم چرب
از مصرف غذاهای چرب، تند یا ادویهدار خودداری کنید، زیرا باعث تحریک معده می شوند.
4. مایعات سرد و غنی از ویتامین
مانند آب میوههای طبیعی رقیقشده (بدون شکر اضافی)، آب نارگیل یا دمنوشهای گیاهی ملایم.
رژیم غذایی مناسب بعد از آندوسکوپی
بعد از آندوسکوپی معده، سیستم گوارشی شما ممکن است به دلیل داروهای استفادهشده در زمان عمل، حساس باشد. بنابراین، رژیم غذایی بعد از آندوسکوپی برای تسریع روند بهبودی و جلوگیری از تحریک معده بسیار مهم است. مراحل تغذیه بعد از آندوسکوپی به شرح زیر است:
در ساعات اولیه بعد از آندوسکوپی (در ساعات اول پس از عمل)
برای جلوگیری از کمآبی و کمک به هیدراته شدن بدن، توصیه میشود در ابتدا فقط مایعات شفافی مانند آب، آب گوشت یا سوپ رقیق مصرف کنید. همچنین، مصرف آبمیوههای طبیعی رقیقشده میتواند مفید باشد.
از مصرف غذاهای جامد یا مواد خوراکی سنگین پرهیز کنید، زیرا معده هنوز تحت تأثیر داروهای بیهوشی و گاز استفادهشده در طی آندوسکوپی است.
چند ساعت بعد از آندوسکوپی (بعد از 4 تا 6 ساعت)
بعد از چند ساعت، میتوانید غذاهای نرم، ساده و آسان هضم را شروع کنید. این موارد شامل مواردی مانند پوره سیب، برنج پخته، سیبزمینی آبپز یا پورهشده است. همچنین از مصرف غذاهای چرب، ادویهدار یا تند خودداری کنید، زیرا این مواد ممکن است معده را تحریک کنند و روند بهبودی را کند کنند.
بعد از 24 ساعت (اگر هیچ عارضهای نداشته باشید)
میتوانید به تدریج به رژیم غذایی عادی خود بازگردید، اما همچنان باید از غذاهای سنگین و پرچرب مانند گوشت قرمز چرب، غذاهای سرخکرده، و غذاهای حاوی ادویه زیاد اجتناب کنید.
مصرف مواد غذایی غنی از فیبر مانند سبزیجات تازه، میوههای تازه (بهویژه میوههایی که در ابتدا آسان هضم هستند، مانند موز و سیب بدون پوست) و غلات کامل میتواند به هضم راحتتر کمک کند.
غذاهایی که باید از آنها پرهیز کنید:
- غذاهای پرچرب و سرخکرده: این نوع غذاها ممکن است باعث تحریک معده و ناراحتی گوارشی شوند.
- غذاهای ادویهدار، تند یا ترش: مصرف این غذاها میتواند موجب سوزش معده یا ناراحتی شود.
- محصولات لبنی پرچرب: برخی از افراد بعد از آندوسکوپی ممکن است به لبنیات حساسیت نشان دهند، بنابراین بهتر است از مصرف لبنیات پرچرب مانند پنیر و کره در این مدت اجتناب کنید.
- کافئین و الکل: این مواد ممکن است باعث تحریک معده و کاهش سرعت روند بهبودی شوند.
دکتر نازنین منصوری، دکتر آندوسکوپی معده میگوید: «رعایت رژیم غذایی مناسب بعد از آندوسکوپی نهتنها از بروز ناراحتیهای گوارشی جلوگیری میکند، بلکه به بهبود سریعتر و بازگشت معده به عملکرد طبیعی نیز کمک میکند.»
نمونه برنامه غذایی ۱ روزه بعد از آندوسکوپی
در روز اول پس از آندوسکوپی، معده هنوز حساس است و نیاز به استراحت دارد. بنابراین برنامه غذایی باید شامل مواد غذایی نرم، ساده و کاملاً قابل هضم باشد. اگر همچنان نمبدانید بعد از آندوسکوپی معده چی بخوریم؟ در ادامه یک نمونه برنامه غذایی ۱ روزه برای روز بعد از آندوسکوپی ارائه شده است:
وعده غذایی | مواد غذایی پیشنهادی | توضیحات |
صبحانه | چای بابونه یا رازیانه (بدون شکر) پوره سیب نان تست ساده (در صورت تحمل) | سبک، ملایم و ضد نفخ |
میانوعده صبح | موز رسیده آب گرم با عسل | موز در صورت نداشتن نفخ |
ناهار | سوپ جو یا سبزیجات نرم سیبزمینی پورهشده ماست کمچرب ساده | بدون ادویه و چربی اضافی |
عصرانه | آب نارگیل یا آب سیب طبیعی رقیقشده بیسکوییت ساده بدون شکر | کمک به هیدراتاسیون |
شام | برنج سفید با روغن زیتون پوره هویج یا کدو دمنوش ملایم مثل نعناع | سبک و سهلالهضم |
نکته: در این روز از مصرف هرگونه غذای سرخکرده، گوشت قرمز، لبنیات پرچرب، غذاهای نفاخ و نوشیدنیهای گازدار خودداری شود.
نمونه برنامه غذایی برای هفته اول
در هفته اول پس از آندوسکوپی، روند تغذیه باید بهتدریج از مایعات شفاف به غذاهای نرم و سپس مواد غذایی معمولی (در صورت عدم وجود عوارض) پیش برود.
روز | وعدههای پیشنهادی | نکات تغذیهای |
روز اول | آب، دمنوش ملایم آب گوشت صافشده آب سیب رقیقشده | فقط مایعات شفاف، بدون جامدات |
روز دوم | سوپ ساده پوره سیب ماست کمچرب برنج سفید | شروع غذای نیمهجامد ملایم |
روز سوم | پوره سبزیجات نان تست موز یا کمپوت خانگی بدون شکر | پرهیز از غذاهای نفاخ |
روز چهارم | سوپ جو یا مرغ بدون چربی ماست ساده سیبزمینی آبپز | افزایش تنوع با حفظ سبکی |
روز پنجم | حریره بادام تخممرغ آبپز سبزیجات پخته | شروع غذاهای غنی از پروتئین |
روز ششم | نودل ساده برنج با سبزیجات پخته میوههایی مثل موز، گلابی پخته | بازگشت تدریجی به غذاهای معمول |
روز هفتم | ماهی بخارپز یا مرغ پخته سبزیجات پختهشده غلات کامل | اگر علائمی نبود، نزدیک به رژیم عادی |
یادآوری: در تمام طول هفته از غذاهای ادویهدار، چرب، فرآوریشده و نوشیدنیهای کافئیندار و گازدار دوری شود.
تغذیه برای بیماران دارای شرایط خاص بعد از آندوسکوپی
اگر با بیماریهای زمینهای مانند دیابت، ریفلاکس معده، سلیاک یا فشار خون بالا دارید و نمیدانید بعد از آندوسکوپی معده چی بخوریم؟ در ادامه رژیم غذایی مناسب را شرح دادهایم:
بیماران دیابتی
به دلیل نوسان قند خون بعد از آندوسکوپی، بهتر است وعدههای غذایی کمحجم و با شاخص گلیسمی پایین مصرف شود. پوره سبزیجات، سوپ جو، و آبمیوههای طبیعی بدون شکر انتخابهای خوبی هستند. از مصرف آبمیوههای بستهبندیشده یا شیرینیجات پرهیز شود.
بیماران مبتلا به ریفلاکس (GERD)
پرهیز از غذاهای اسیدی مانند گوجهفرنگی، پرتقال، ترشیجات و نوشیدنیهای کافئیندار الزامی است. مصرف غذاهای خنک، کمچرب و بیادویه مانند برنج سفید، ماست ساده و نان تُست توصیه میشود.
افراد مبتلا به سلیاک
تنها از مواد غذایی بدون گلوتن استفاده شود. سوپ سبزیجات بدون غلات گلوتندار (مثل گندم، جو) و غذاهایی مانند برنج، سیبزمینی و پوره سیب انتخابهای مناسبی هستند.
بیماران با فشار خون بالا
مصرف نمک را محدود کنید و از آب گوشتهای بدون نمک یا کمنمک، میوههای تازه و دمنوشهای ملایم مثل گلگاوزبان استفاده کنید.
اهمیت رعایت رژیم غذایی بعد از اندوسکوپی
رعایت رژیم غذایی بعد از آندوسکوپی برای تسریع در فرآیند بهبودی و پیشگیری از مشکلات گوارشی ضروری است. پس از انجام آندوسکوپی، معده و دستگاه گوارش ممکن است به دلیل استفاده از داروهای بیهوشی یا گازهای مورد استفاده در فرایند، حساستر و آسیبپذیرتر شوند. در این شرایط، مصرف غذاهای سنگین، چرب یا ادویهدار میتواند باعث تحریک معده، سوزش یا درد معده بعد ازآندوسکوپی شود.
بنابراین، مصرف غذاهای ملایم، نرم و آسان هضم میتواند به جلوگیری از ناراحتیهای گوارشی و کاهش فشار روی معده کمک کند. همچنین، مصرف مایعات کافی در ساعات اولیه بعد از آندوسکوپی برای جلوگیری از کمآبی بدن ضروری است.
رعایت رژیم غذایی بعد از آندوسکوپی میتواند به تسریع روند بهبودی کمک کرده و از بروز مشکلات گوارشی طولانیمدت جلوگیری کند. غذاهای غنی از ویتامینها، پروتئینها و مواد معدنی به ترمیم بافتهای آسیبدیده کمک میکنند. علاوه بر این، مصرف مایعات میتواند تعادل مایعات بدن را حفظ کرده و از کمآبی جلوگیری کند.
در نتیجه، انتخاب غذاهای سبک و مناسب برای دوران پس از آندوسکوپی نهتنها باعث کاهش عوارض آندوسکوپی معده میشود بلکه به عملکرد بهتر سیستم گوارشی و بازگشت سریعتر به وضعیت عادی کمک میکند.
سوالات متداول درباره رژیم غذایی بعد از آندوسکوپی
معمولاً ۲ تا ۳ ساعت بعد از آندوسکوپی، با اجازه پزشک میتوانید مصرف مایعات شفاف بخورید. غذاهای جامد باید حداقل تا ۶ ساعت نباید خورده شود.
بعد از آندوسکوپی معده ابتدا فقط مایعات شفاف مثل آب، آب گوشت یا دمنوشهای ملایم مصرف کنید. چند ساعت بعد، غذاهای نرم و سبک مانند سوپ، پوره سیبزمینی و ماست ساده را بهتدریج اضافه کنید.
خیر. قهوه و نوشیدنیهای کافئیندار ممکن است باعث تحریک معده شوند و توصیه میشود حداقل تا ۲۴ ساعت از مصرف آنها خودداری کنید.
لبنیات کمچرب و ساده مانند ماست یا دوغ خانگی در اغلب موارد مشکلی ایجاد نمیکنند، اما در صورت بروز نفخ یا ناراحتی، باید مصرف آنها محدود شود.
خیر. شرایط پزشکی، سوابق بیماری و شدت حساسیت گوارشی هر فرد متفاوت است. بهتر است برنامه غذایی پس از آندوسکوپی با مشورت پزشک تنظیم شود.
در صورتی که پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت هیچ نشانهای از ناراحتی، درد یا نفخ وجود نداشته باشد، میتوانید بهآرامی به رژیم عادی خود بازگردید.