درد معده بعد از آندوسکوپی معمولا برای خیلی از افراد پیش می‌آید. اگرچه آندوسکوپی به‌عنوان روشی کم‌تهاجم و نسبتاً بی‌خطر شناخته می‌شود، اما بروز کمی درد یا ناراحتی بعد از آن طبیعی است و معمولاً جای نگرانی ندارد. این درد اغلب به دلیل ورود لوله آندوسکوپ به دستگاه گوارش یا باقی ماندن گاز در معده به‌وجود می‌آید و در بیشتر موارد ظرف چند ساعت تا یک روز برطرف می‌شود.
حال سوال اینجاست که چه زمانی این درد خطرناک است یا برای درد بعد از آندوسکوپی چه کنیم؟ تا انتا همراه ما باشید تا پاسخ این سوالات را با هم بررسی کنیم.
آیا درد معده بعد از آندوسکوپی طبیعی است؟
درد معده بعد از آندوسکوپی، در بیشتر موارد، اگر خفیف باشد طبیعی است. این درد معمولاً موقتی است و ظرف چند ساعت تا حداکثر یکی دو روز بهبود می‌یابد. یکی از دلایل اصلی این درد، هوایی است که در حین انجام آندوسکوپی برای باز کردن فضای داخلی معده وارد بدن می‌شود.
اما اگر درد شدید، مداوم یا همراه با علائم دیگری مانند تهوع، استفراغ، تب یا خون در مدفوع باشد، ممکن است نشانه‌ای از یک عارضه جدی‌تر باشد که نیاز به مراجعه فوری به دکتر آندوسکوپی معده دارد.
دلایل رایج درد معده بعد از آندوسکوپی
در ادامه، به دلایل شایع درد معده بعد از آندوسکوپی اشاره می‌کنیم:
1. ورود هوا به معده
در طول آندوسکوپی معده، برای دید بهتر و باز شدن معده، مقداری هوا وارد معده می‌شود. این هوا ممکن است باعث احساس نفخ، فشار یا درد خفیف شود. به‌طور معمول این درد ظرف چند ساعت برطرف می‌شود.
2. تحریک یا التهاب خفیف
گاهی دیواره داخلی معده یا مری هنگام عبور آندوسکوپ مقداری تحریک می‌شود که باعث درد معده یا احساس ناراحتی می‌گردد. این مسئله به‌خصوص در افرادی که سابقه گاستریت یا رفلاکس دارند، شایع‌تر است.
3. اسپاسم عضلانی
برخی افراد به دلیل استرس یا اضطراب هنگام یا پس از آندوسکوپی دچار انقباض عضلات معده می‌شوند. این اسپاسم می‌تواند درد ایجاد کند، اما معمولاً با استراحت و آرامش بهتر می‌شود.
4. برداشت نمونه (بیوپسی)
در صورت نیاز، پزشک ممکن است هنگام آندوسکوپی نمونه‌برداری از بافت معده انجام دهد. این کار معمولاً دردناک نیست، اما در برخی افراد ممکن است موجب حساسیت یا ناراحتی شود.
درد معده بعد از آندوسکوپی چقدر طول می‌کشد؟
مدت زمان درد به شرایط بدنی هر فرد و نحوه انجام آندوسکوپی بستگی دارد. به‌طور کلی:
- درد ناشی از ورود هوا معمولاً ظرف چند ساعت از بین می‌رود.
- اگر التهاب یا تحریک خفیف وجود داشته باشد، ممکن است درد تا دو روز باقی بماند.
- در صورت بروز عارضه، درد معده بعد از آندوسکوپی ممکن است بیشتر طول بکشد و همراه با سایر علائم ظاهر شود.
اگر درد بیشتر از ۴۸ ساعت ادامه پیدا کرد یا شدت آن افزایش یافت، بهتر است حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
چه زمانی درد معده بعد از آندوسکوپی نگران‌کننده است؟
در بیشتر موارد اگر درد معده خفیف باشد، طبیعی است، اما در برخی موارد ممکن است نشانه یک مشکل جدی باشد. در صورت مشاهده موارد زیر، لازم است فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- درد شدید و مداوم در معده یا شکم
- تهوع و استفراغ شدید
- وجود خون در استفراغ یا مدفوع
- تب بالای ۳۸ درجه
- سرگیجه یا بی‌حالی شدید
در موارد بسیار نادر، ممکن است آندوسکوپ باعث آسیب به دیواره معده یا مری شود که نیاز به رسیدگی فوری دارد. دکتر «نازنین منصوری» در این باره می‌گوید:
«آندوسکوپی روشی ایمن است اما مانند هر روش تهاجمی دیگری، باید نسبت به علائم هشداردهنده پس از آن حساس بود. اگر علائمی غیرعادی ظاهر شد، سریعا به پزشک مراجعه کنید.»
برای درد بعد از آندوسکوپی چه کنیم
رعایت مراقبت های بعد از آندوسکوپی معده می‌تواند به کاهش درد کمک زیادی کند. اگر دچار درد شدید، حتما نکات زیر را در نظر بگیرید:
- بدن شما نیاز به ریکاوری دارد. در روز اول بهتر است فعالیت‌های سنگین انجام ندهید.
- بعد از آندوسکوپی تا چند ساعت چیزی نخورید. سپس از غذاهای سبک، آب‌پز و بدون ادویه استفاده کنید.
- نوشیدن آب ولرم، چای کم‌رنگ یا سوپ رقیق می‌تواند به آرامش معده کمک کند.
- در صورت تجویز پزشک، داروهای ضداسید یا مسکن را به‌موقع مصرف کنید.
راهکارهایی برای پیشگیری از درد معده
اگرچه نمی‌توان به‌طور کامل از درد معده بعد از آندوسکوپی جلوگیری کرد، اما آمادگی قبل از آندوسکوپی و رعایت چند نکته زیر می‌تواند احتمال آن را کاهش دهد:
- حداقل ۸ ساعت قبل از انجام آندوسکوپی نباید غذا بخورید. معده خالی باعث کاهش خطرات و کاهش احتمال درد می‌شود.
- استرس و اضطراب می‌تواند سبب افزایش اسپاسم و ناراحتی معده شود. بهتر است با پزشک خود صحبت کرده و در صورت نیاز از آرام‌بخش استفاده کنید.
- از مصرف داروهای تجویزشده به‌ویژه داروهای ضد اسید، آنتی‌بیوتیک یا ضدالتهاب، طبق توصیه پزشک غفلت نکنید.
- غذاهای چرب، تند، ترش و سنگین می‌توانند معده را تحریک کنند. حتما رژیم غذایی بعد از آندوسکوپی را رعایت کنید.
به طور کلی درد معده اغلب موقتی و طبیعی است. اما آگاهی از نشانه‌های خطرناک و مراجعه به‌موقع به پزشک، اهمیت زیادی دارد. با رعایت توصیه‌های ساده قبل و بعد از آندوسکوپی، می‌توان بسیاری از این ناراحتی‌ها را کاهش داد.
مشاوره تخصصی با دکتر نازنین منصوری
برای دریافت نوبت و مشاوره حرفه‌ای، با دکتر نازنین منصوری تماس بگیرید
سؤالات متداول درباره درد معده بعد از آندوسکوپی
آیا گاز شکم بعد از آندوسکوپی طبیعی است؟
بله. ورود هوا به معده برای انجام آندوسکوپی می‌تواند باعث احساس نفخ، آروغ زدن یا درد گازی شود. این علائم معمولاً طی چند ساعت برطرف می‌شوند.
آیا درد گلو هم طبیعی است؟
بله. به‌ویژه اگر آندوسکوپی از طریق دهان انجام شده باشد، ممکن است گلو کمی زخم یا ملتهب شود. نوشیدن مایعات گرم و پرهیز از صحبت زیاد می‌تواند کمک‌کننده باشد.
آیا برای درد معده نیاز به دارو داریم؟
در اغلب موارد نیاز به داروی خاصی نیست. اما اگر پزشک به‌دلایلی مانند التهاب یا عفونت دارویی تجویز کرده باشد، باید طبق دستور مصرف شود.
